Obrzęk lipidowy

Co to jest obrzęk lipidowy?

Duże nogi, wystające pośladki – często obrzęk lipidowy jest błędnie oceniany jako nadwaga lub otyłość. Ale obrzęk lipidowy nie ma nic wspólnego z nadwagą. Obrzęk lipidowy jest wynikiem patologicznego nagromadzenia komórek tłuszczowych w kończynach. Zazwyczaj obejmuje nogi. Ponieważ obrzęk lipidowy występuje prawie wyłącznie u kobiet, eksperci zakładają przyczyny hormonalne.

Pomimo stosowania diety i ćwiczeń chore kobiety zwykle przybierają na wadze w obszarze nóg i (lub) rzadziej ramion. Zwiększonego gromadzenia komórek tłuszczowych nie można zatrzymać poprzez zredukowanie liczby kalorii.

Co jest przyczyną obrzęku lipidowego?

Nie ma jeszcze wyczerpujących badań dotyczących obrzęku lipidowego. Jedno jest pewne – ta przewlekła choroba nie jest spowodowana niewłaściwym odżywianiem ani spożywaniem nadmiernych ilości jedzenia. Eksperci zakładają, że jej przyczyną są predyspozycje genetyczne oraz wyzwalacze hormonalne.

Obrzęk lipidowy często zaczyna się w okresie dojrzewania. Wydaje się jednak, że może być także efektem stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych, ciąży i menopauzy. U mężczyzn zmiany przypominające obrzęk lipidowy opisano tylko w kontekście hormonalnie aktywnych środków terapeutycznych, wyraźnych zaburzeń równowagi hormonalnej (na przykład hipogonadyzmu) lub marskości wątroby.

Typy obrzęku lipidowego

Rozróżnia się 5 głównych typów obrzęku lipidowego, przy czym najczęściej występują typy od 1 do 3. Ważne jest, aby pamiętać, że u poszczególnych pacjentów może występować połączenie różnych typów:

• Typ 1: miednica, pośladki i biodra
• Typ 2: pośladki do kolan, z tworzeniem się fałd tłuszczu wokół wewnętrznej strony kolan
• Typ 3: pośladki do kostek
• Typ 4: ramiona
• Typ 5: podudzia

Jakie są objawy obrzęku lipidowego?

• Znaczny rozrost tkanki; zwykle dwustronny i symetryczny, nieobejmujący dłoni i stóp. Wzorzec zajętych obszarów może się różnić w zależności od pacjenta. Najczęściej występuje na nogach, udach, biodrach i (lub) pośladkach, ale może także pojawić się na ramionach.
• Ból i ekstremalna wrażliwość/tkliwość na dotyk i nacisk w objętych chorobą obszarach.
• Obrzęk i uczucie ciężkości zajętych kończyn.
• Ograniczona mobilność, osłabienie mięśni.
• Mankiet lub “bransoletka” na kostkach/nadgarstkach: powiększona tkanka kończy się na kostkach lub nadgarstkach, jest to “etap”przed stopami lub dłońmi, które zwykle pozostają nietknięte chorobą.
• W obrzęku kończyn dolnych utrata wklęsłych przestrzeni po obu stronach ścięgna Achillesa.
• Tendencja do łatwego siniaczenia: może wystąpić w dowolnym miejscu na obszarach dotkniętych obrzękiem lipidowym bez wyraźnej przyczyny.
• Zmieniony wygląd skóry, temperatura i tekstura: miękka i chłodniejsza skóra w porównaniu do obszarów nieobjętych chorobą; wygląd skórki pomarańczowej lub z większymi wgłębieniami.
• Nieprawidłowy chód, ograniczona mobilność i osłabienie mięśni.
• Objaw Stemmera jest negatywny. Oznacza to, że fałd skóry można ścisnąć i unieść u podstawy drugiego palca stopy lub u podstawy środkowego palca.
• Obrzęk ciastowaty (u pacjentów z obrzękiem lipidowym lub obrzękiem lipo-limfatycznym i (lub) PNŻ): zwykle nie występuje we wczesnych stadiach; wskazuje na obecność nadmiaru płynu śródmiąższowego.

Stadia obrzęku lipidowego

Eksperci dzielą obrzęk lipidowy na trzy etapy. Objawy obrzęku lipidowego mogą się znacznie różnić u poszczególnych osób – na przykład nie wszyscy pacjenci osiągają trzeci etap.

Etap I: skóra wydaje się gładka. Po naciśnięciu czuje się równomiernie pogrubioną tkankę podskórną o miękkiej konsystencji.

Etap II: skóra ma nieregularną strukturę, która przypomina skórkę pomarańczy. Wyczuwalne są guzki podskórne o różnych rozmiarach.

Etap III: postępujący wzrost objętości podskórnej tkanki tłuszczowej z większymi i bardziej widocznymi stwardnieniami niż na etapie II. Występują zdeformowane tłuszczowe fałdy podskórne, które mogą powodować znaczne zniekształcenie profilu kończyny.

(Etap IV: Wiąże się z obecnością obrzęku lipo-limfatycznego)

Mechanizmy chorobowe w przypadku obrzęku lipidowego

Do mechanizmów chorobowych zalicza się:

• Powiększenie tkanki tłuszczowej na skutek hipertrofii adipocytów (zwiększenie wielkości, ale nie liczby komórek tłuszczowych) lub hiperplazji komórek tłuszczowych (wzrost liczby komórek tłuszczowych).
• Niedobór tlenu w tkance tłuszczowej może przyczynić się do łatwego tworzenia się siniaków często zgłaszanego przez pacjentów z obrzękiem lipidowym.
• Zmniejszona elastyczność skóry i tkanki łącznej.
• Ucisk włókien nerwowych przez powiększone złogi tłuszczu i/lub zapalenie może być przyczyną bólu i nadwrażliwości u pacjentów z obrzękiem lipidowym.
• Rozwój obrzęku (opuchlizny). Obrzękowi lipidowemu często towarzyszy obrzęk płynowy (obrzęk limfatyczny). Może to wynikać ze zwiększonego poziomu wytwarzania płynu śródmiąższowego z powodu kruchości naczyń włosowatych, mechanicznej niedrożności małych naczyń limfatycznych przez powiększenie tkanki tłuszczowej, zmniejszonej elastyczności skóry i tkanki łącznej oraz zmniejszonej ruchomości z powodu bólu lub problemów ze stawami.

Czy mogę zapobiec obrzękowi lipidowemu?

Ponieważ przyczyny obrzęku lipidowego nie zostały jednoznacznie określone, nie ma również środków zapobiegawczych.

Masa ciała może nasilać objawy i sprzyjać postępowi choroby, dlatego pozytywny wpływ może mieć zdrowa dieta.

Co można zrobić w przypadku obrzęku lipidowego?

Zdiagnozowano u Ciebie obrzęk lipidowy? To przewlekłe, postępujące zaburzenie cechuje indywidualna zmienność i nieprzewidywalność przebiegu klinicznego.

Dlatego leczenie obejmuje kilka metod terapeutycznych, które w razie potrzeby należy łączyć.

Fizykoterapia

Ręczny drenaż limfatyczny pomaga uaktywniać naczynia chłonne i zapewnia szybszy drenaż chłonki. Zmniejsza to obrzęk nóg. Noszenie odzieży uciskowej również pomaga zmniejszyć rozwój obrzęku i bolesność. Ćwiczenia i pielęgnacja skóry także są ważnymi elementami fizykoterapii.

Aktywność fizyczna

Ćwiczenia, takie jak spacery, pływanie lub wędrówki, są dobre dla ciała i umysłu oraz pomagają złagodzić dyskomfort.

Psychoterapia

Obciążenie psychiczne powodowane przez obrzęk limfatyczny może być znaczne. Chorzy mogą słyszeć złośliwe uwagi: jedz mniej, ćwicz więcej... Takie stwierdzenia mogą jeszcze bardziej obniżyć ich poczucie własnej wartości; stres może prowadzić do depresji i zaburzeń odżywiania. Osoba z obrzękiem limfatycznym może czuć się niepewnie z powodu swojego wyglądu i mieć obniżone poczucie własnej wartości. W niektórych przypadkach uczucia te mogą prowadzić do depresji, zaburzeń odżywiania i innych problemów psychicznych. Psychoterapia może być zalecana, aby pomóc w budowaniu umiejętności radzenia sobie z problemami.

Liposukcja i chirurgia plastyczna

Operacja jest wskazana, jeśli pomimo leczenia zachowawczego objawy utrzymują się lub nasilają. Chorobliwa otyłość, jeżeli występuje, powinna być leczona przed liposukcją. Po liposukcji pacjenci powinni nosić odzież uciskową przez kilka tygodni.