Zakrzepica żył głębokich (ZŻG)

Czym jest zakrzepica żył głębokich?

Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) jest poważnym stanem, w którym zakrzep powstaje w jednej lub kilku żyłach głębokich.

Objawy ZŻG mogą pozostać nierozpoznane.

Co powoduje ZŻG?

Do zakrzepicy żył głębokich dochodzi zwykle w efekcie połączenia różnych warunków:

Ograniczony ruch

Przepływ krwi w żyłach jest spowolniony z powodu ograniczonego poruszania się przez długi czas (choroba, stan po operacji, podróże na duże odległości).

Zakrzepy tworzą się łatwiej niż zwykle

Ryzyko rozwoju ZŻG wzrasta w przypadku chorób, które są przyczyną łatwiejszego krzepnięcia krwi. Do chorób tego typu można zaliczyć:

• raka i metody jego leczenia
• choroby serca i płuc
• trombofilię, chorobę genetyczną, która charakteryzuje się zwiększoną krzepliwością krwi

Zakażenia lub stany zapalne

Zakażenia lub stany zapalne mogą sprzyjać tworzeniu się zakrzepu, ponieważ wpływają na powierzchnię wyściółki żyły, np. na skutek uszkodzenia ściany naczynia i zwiększonej krzepliwości.

Uszkodzone naczynia krwionośne

Uszkodzona ściana naczynia krwionośnego może doprowadzić do jego zwężenia lub zablokowania, czego efektem może być powstawanie zakrzepów krwi. Do uszkodzenia naczyń krwionośnych może dojść na skutek poważnych urazów, takich jak złamanie kości lub poważne uszkodzenie mięśni.

Ciąża

ZŻG rzadko występuje u kobiet w ciąży, chociaż są one od 3 do 4 razy bardziej narażone na zakrzepicę niż kobiety w tym samym wieku niebędące w ciąży. Zakrzep może tworzyć się na każdym etapie ciąży i do sześciu tygodni po porodzie.

Ponadto istnieje kilka czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi ZŻG.

Jakie są potencjalne komplikacje ZŻG?

U około jednego na dwóch lub trzech pacjentów z wcześniejszą ZŻG rozwinie się długotrwałe powikłanie zwane zespołem pozakrzepowym pomimo optymalnego leczenia przeciwzakrzepowego. Zespół pozakrzepowy jest postępującą chorobą i może objawiać się przewlekłym bólem, obrzękiem i przebarwieniem skóry nogi, a na późnych etapach otwartym owrzodzeniem nogi.

Prawdopodobieństwo powstania kolejnego zakrzepu jest wysokie po wystąpieniu ZŻG. Efekty zespołu pozakrzepowego są długotrwałe i mogą znacznie obniżyć jakość życia.

Inną komplikacją jest stan znany jako zatorowość płucna, do którego dochodzi, gdy zakrzep pęka i przechodzi przez naczynie do płuc. Zator płucny może być śmiertelny, jeśli skrzep znacząco blokuje przepływ krwi przez płuca.

Jakie są objawy ZŻG?

Prawie 50% wszystkich przypadków ZŻG nie daje zauważalnych objawów. Jeśli objawy występują, mogą obejmować ból i tkliwość nóg, obrzęk mięśni łydki, kostki, stopy lub uda – zwykle tylko w jednej nodze. Czasami skóra jest ciepła i zaczerwieniona.

Czy występuje u mnie zagrożenie ZŻG?

Masz ponad 60 lat? Podróżujesz na duże odległości, czyli siedzisz przez dłuższy czas i masz ograniczone możliwości ruchu? Masz nadwagę i (lub) prowadzisz siedzący tryb życia? Jeśli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań jest twierdząca, możesz być osobą narażoną na ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich.

Do innych czynników ryzyka należą:

• Zabieg chirurgiczny (szczególnie ortopedyczny) lub poważne obrażenia
• Palenie
• Żylaki
• Wysoki poziom estrogenu, na przykład podczas ciąży lub podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych (antykoncepcja hormonalna)
• Rak
• Przebywanie w łóżku przez dłuższy czas lub unieruchomienie, np. podczas hospitalizacji

Jak diagnozuje się ZŻG?

ZŻG można szybko zdiagnozować za pomocą prostego badania ultrasonograficznego, które jest bezbolesne i wolne od ryzyka. W celu zmierzenia poziomu “D-dimerów”, będącego oznaką niedawnego krzepnięcia, można wykonać specjalne badanie krwi. Wczesna diagnoza i leczenie znacznie zmniejszają ryzyko poważnych powikłań.

Istnieją inne testy, które lekarz może zalecić w zależności od wywiadu chorobowego.

Jak mogę zapobiec ZŻG?

ZŻG jest rzadko występującym stanem, który niestety może mieć poważne i potencjalnie śmiertelne następstwa. Niektóre czynniki ryzyka zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju zakrzepicy żył głębokich. Czynniki ryzyka łączą się – im więcej ich występuje, tym ryzyko jest większe. Ponadto po wystąpieniu ZŻG prawdopodobieństwo powstania kolejnego zakrzepu jest wysokie.

Pacjent musi współpracować z lekarzem w celu zidentyfikowania sytuacji wysokiego ryzyka i opracowywania strategii zmniejszania ryzyka rozwoju ZŻG i (lub) zatorowości płucnej.

Do najskuteczniejszych sposobów zapobiegania zakrzepicy żył głębokich należą

• Regularne ćwiczenia, w tym rozciąganie i poruszanie nogami podczas podróży
• Rzucenie palenia
• Utrzymanie prawidłowej masy ciała
• Zachowanie zdrowej diety
• Stosowanie medycznych pończoch/skarpet uciskowych o stopniowanym ucisku

Do czego służą pończochy uciskowe o stopniowanym ucisku?

Lekarz może przepisać pończochy uciskowe, które zapewniają stopniowany ucisk, z najsilniejszym naciskiem na kostkę i mniejszym na górze pończochy/skarpety.

Stopniowany ucisk pomaga zapobiegać zdarzeniom ZŻG i ich powikłaniom, poprawiając przepływ krwi z powrotem do serca. Ucisk zawęża średnicę żył, zwiększając w ten sposób szybkość przepływu krwi w żyłach i zmniejszając ryzyko tworzenia się zakrzepów.

Wypróbuj produkty Sigvaris

Sigvaris oferuje szeroką gamę gotowych do noszenia pończoch/skarpet o stopniowanym ucisku, z których wiele zawiera włókna naturalne. Wszystkie nasze włókna są owinięte podwójnie, dzięki czemu pończochy są trwałe i wygodne.

Podsumowanie

Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) jest klasyfikowana jako ostre zaburzenie żylne.

Podstawowa wiedza medyczna na temat zaburzeń żylnych

• Termin przewlekłe zaburzenia żylne (PZŻ) opisuje długotrwały stan obejmujący upośledzony powrót żylny.
• Jeśli zastawki żylne nie zamykają się prawidłowo, dochodzi do refluksu: przecieku krwi w dół i zastoju w żyle, co prowadzi do nadciśnienia żylnego. Ten stan jest znany jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ), która może powodować obrzęki, zmiany skórne, a w niektórych przypadkach owrzodzenia.
• Nieleczona przewlekła niewydolność żylna może prowadzić do powstania poważnych zaburzeń, w tym zapalenia żył i zatorowości płucnej. Aby rozróżnić różne objawy PZŻ, stosuje się system klasyfikacji CEAP.
• Ostre zaburzenia żylne zwykle występują bez wcześniejszych objawów, ale mogą być również wywoływane przez przewlekłe zaburzenia żylne. W każdym przypadku wymagane jest natychmiastowe leczenie. Ostre zaburzenia żylne obejmują zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, zakrzepicę żył głębokich (ZŻG), zatorowość płucną, zespół pozakrzepowy i krwawienie z żylaków.