Owrzodzenie nóg

Czym jest owrzodzenie nóg?

Żylne owrzodzenia nóg zwykle rozwijają się wewnątrz, czasem na powierzchni nogi, tuż nad kostką.

Do objawów żylnego owrzodzenia nóg należą

• ból
• swędzenie
• obrzęk

w zajętej nodze. Skóra wokół owrzodzenia może być przebarwiona lub stwardniała, a z rany może wydzielać się nieprzyjemny zapach.

Choroba układu żylnego jest główną przyczyną ponad dwóch trzecich wszystkich owrzodzeń nóg. Inne częste rodzaje owrzodzeń nóg to:

• owrzodzenia tętnicze nóg – spowodowane złym krążeniem krwi w tętnicach
• cukrzycowe owrzodzenia nóg – spowodowane przez wysoki poziom cukru we krwi związany z cukrzycą
• naczyniowe owrzodzenia nóg – związane z przewlekłymi zaburzeniami zapalnymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń
• urazowe owrzodzenia nóg – spowodowane urazem nogi
• owrzodzenia nóg wywołane nowotworem – spowodowane guzem skóry nogi

Większość owrzodzeń będących efektem choroby tętnic lub cukrzycy znajduje się raczej na stopie niż na nodze.

Co jest przyczyną żylnych owrzodzeń nóg?

Żylne owrzodzenia nóg wynikają z postępu choroby żylnej, zwłaszcza przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ).

Przewlekła niewydolność żylna jest stanem, który występuje, gdy ściany i (lub) zastawki w żyłach nóg są uszkodzone lub nie działają skutecznie.

Zastawki powinny zapewniać przepływ krwi w górę, a nie w dół kończyny. Jeśli nie zamykają się prawidłowo, dochodzi do zastoju krwi w żyłach, czego efektem jest bardzo wysokie ciśnienie w żyłach w pozycji pionowej.

To stałe wysokie ciśnienie może stopniowo uszkadzać maleńkie naczynia krwionośne w skórze, prowadząc do przecieku krwi do tkanki. W końcu prowadzi to do miejscowego zapalenia tkanki.

Niewielki uraz może być początkiem owrzodzenia nogi

Owrzodzenie może rozwinąć się po niewielkim urazie, jeśli wystąpi problem z krążeniem krwi w żyłach nóg i zacznie się rozwijać miejscowe zapalenie tkanki. W rezultacie skóra może łatwo pękać i tworzyć owrzodzenia po uderzeniu lub zadrapaniu.

Jak diagnozuje się owrzodzenie żylne nóg?

W przypadku wszystkich osób z wrzodami zaleca się zebranie dokładnego wywiadu medycznego:

• występowanie żylaków, leczonych lub nie, u pacjenta lub jego rodziny
• występowanie zakrzepicy żył głębokich i/lub zakrzepicy żył powierzchownych, i/lub zatorowości płucnej u pacjenta lub jego rodziny
• istotny uraz lub operacja kończyny dolnej w wywiadzie
• wcześniejszy wrzód żylny
• obecność cukrzycy

Pracownik służby zdrowia zbada Twoją nogę, kiedy stoisz i leżysz.

Zbadane zostanie również tętno w kostkach w celu upewnienia się, że tętnice w nodze działają prawidłowo. Aby wykluczyć chorobę tętnic obwodowych (stan wpływający na tętnice) jako możliwą przyczynę objawów, pracownik służby zdrowia przeprowadzi test zwany badaniem Dopplera.

Można przeprowadzić dalsze badania w celu oceny przepływu krwi w żyłach.

Jak leczy się owrzodzenia nóg?

Jeśli zdiagnozowano u Ciebie owrzodzenie żylne nóg, prawdopodobnie ściśle współpracujesz z kliniką leczenia ran lub lekarzem albo osobą certyfikowaną w dopasowywaniu odpowiedniej terapii uciskowej rany.

Kontrola i leczenie ranu: ucisk medyczny odgrywa ważną rolę

Podstawowe leczenie żylnego owrzodzenia nóg obejmuje kontrolę wszelkich zakażeń i gojenia się rany. Może to potrwać kilka miesięcy, w zależności od wielkości rany. Ważne jest leczenie bólu i minimalizowanie obrzęku, a także ochrona zdrowej skóry.

Ucisk pomaga poprawić krążenie żylne w nogach i leczyć obrzęki. Odgrywa ważną rolę w gojeniu się ran i dbaniu o miejsca, na których znajdowały się rany.

Tradycyjnie bandaże uciskowe z podkładem bawełnianym stosuje się w początkowej fazie leczenia dużych owrzodzeń, aż do prawie całkowitego wygojenia się, lub też dopasowuje się pacjentowi pończochy uciskowe o stopniowanej długości do kolan o wartości 30–40 mm Hg lub wyższej.

Systemy podkolanówek uciskowyc

Dostępne są również systemy podkolanówek uciskowych. Składają się one z typowej podkolanówki uciskowej i podkolanówki spodniej o małym ucisku.Te systemy mają wiele zalet przewyższających korzyści ze stosowania bandaży:

• Łatwe do założenia, co oznacza, że w wielu przypadkach pomoc w leczeniu uciskowym nie jest wymagana
• Wygodne i dyskretne, nawet z butami
• Bez nieprzyjemnych ucisków podczas leżenia w łóżku, ponieważ na noc zakłada się tylko opatentowane podszewki
• Podszewka utrzymuje opatrunek na miejscu podczas snu
• Brak uszkodzenia rany przy prawidłowym zastosowaniu – ani podczas zakładania, ani zdejmowania skarpety

Podsumowanie

Owrzodzenie nóg jest najpoważniejszą konsekwencją choroby układu żylnego.

Podstawowa wiedza medyczna na temat zaburzeń żylnych

• Termin przewlekłe zaburzenia żylne (PZŻ) opisuje długotrwały stan obejmujący upośledzony powrót żylny.
• Jeśli zastawki żylne nie zamykają się prawidłowo, dochodzi do refluksu: przecieku krwi w dół i zastoju w żyle, co prowadzi do nadciśnienia żylnego. Ten stan jest znany jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ), która może powodować obrzęki, zmiany skórne, a w niektórych przypadkach owrzodzenia.
• Nieleczona przewlekła niewydolność żylna może prowadzić do powstania poważnych zaburzeń, w tym zapalenia żył i zatorowości płucnej. Aby rozróżnić różne objawy PZŻ, stosuje się system klasyfikacji CEAP.
• Ostre zaburzenia żylne zwykle występują bez wcześniejszych objawów, ale mogą być również wywoływane przez przewlekłe zaburzenia żylne. W każdym przypadku wymagane jest natychmiastowe leczenie. Ostre zaburzenia żylne obejmują zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, zakrzepicę żył głębokich (ZŻG), zatorowość płucną, zespół pozakrzepowy i krwawienie z żylaków.